Jeden brakujący dokument – wielka przeszkoda
Analiza wykazała, że producent nie posiadał praw do jednego z istotnych elementów wykorzystanych w filmie. W kluczowej scenie główny bohater przeglądał archiwalny numer gazety z lat 80., w której na pierwszej stronie widniała historyczna fotografia znanego fotoreportera. Błędnie założono, iż prawa do zdjęcia należą do wydawcy gazety, podczas gdy w rzeczywistości właścicielami byli spadkobiercy autora. Brak odpowiedniej licencji uruchomił „efekt domina”.
Zaczęło się od zerwanej umowy z dystrybutorem – bez prawidłowego Chain of Title dystrybutor nie mógł legalnie sprzedawać filmu. Dystrybutorzy oraz platformy VOD wymagają gwarancji, że nabywane prawa są wolne od wad prawnych. Bez tego podpisanie kontraktu staje się niemożliwe. Kolejną konsekwencją było wstrzymanie premiery na festiwalu – organizatorzy festiwalu, zgodnie z regulaminem, musieli mieć pewność, że produkcja dysponuje wszystkimi prawami do wykorzystanych materiałów. Doszły do tego roszczenia spadkobierców, ponieważ uprawnieni – np. twórcy lub ich spadkobiercy – mogą wnieść powództwo o odszkodowanie i zapłatę wynagrodzenia za bezprawne korzystanie z ich utworu. W tym wypadku rodzina twórcy fotografii wystosowała formalne wezwanie do zaprzestania naruszeń. Pojawiła się konieczność ponownej postprodukcji – wycofanie spornego zdjęcia oznaczało poważne koszty i opóźnienia.
Ostatecznie film został zablokowany na ponad 18 miesięcy tracąc dynamikę i zainteresowanie kluczowych partnerów. Szansa na spektakularny międzynarodowy sukces znacząco zmalała, a producent naraził się na utratę zaufania branży i potencjalnych inwestorów.
Czym jest Chain of Title i dlaczego ma tak duże znaczenie?
Chain of Title to „łańcuch” dokumentów i umów potwierdzających, że producent (lub inny podmiot) dysponuje pełnią praw do wszystkich elementów utworu audiowizualnego. W praktyce chodzi o umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych lub umowy licencyjne dotyczące scenariusza, muzyki, fotografii i grafiki. Ponadto prawa do wizerunku aktorów i innych osób występujących w filmie oraz prawa do wszelkich materiałów archiwalnych (zdjęć, filmów, nagrań) użytych w produkcji. Bez pełnej dokumentacji potwierdzającej Chain of Title nie ma możliwości legalnej dystrybucji, zwłaszcza na rynku międzynarodowym.
Jak zabezpieczyć się przed problemami?
- Weryfikuj prawa na etapie preprodukcji
Zanim padnie pierwszy klaps, warto sprawdzić, czy każdy element filmu jest objęty właściwą umową lub licencją. Dotyczy to zarówno scenariusza, muzyki, jak i rekwizytów czy zdjęć w tle. - Nie zakładaj, że prawa „się należą”
Błędem jest założenie, że dana gazeta czy wytwórnia muzyczna automatycznie dysponuje prawami do wszystkich publikowanych utworów. Zawsze należy zbadać stan faktyczny i ustalić właściciela praw autorskich. - Aktualizuj dokumentację na bieżąco
Filmowe projekty ewoluują. Dodanie nowej sceny, muzyki czy grafik w trakcie zdjęć oznacza, że dokumentacja Chain of Title również wymaga uzupełnienia. - Wykup Errors & Omissions Insurance (E&O)
E&O to polisa, która stanowi zabezpieczenie w razie nieumyślnych uchybień w zakresie praw autorskich. Wiele podmiotów dystrybucyjnych wymaga jej posiadania przed podpisaniem umowy. - Konsultuj się z wyspecjalizowanym prawnikiem
Prawo autorskie bywa zawiłe, a błędy mogą sporo kosztować. Doświadczony radca prawny specjalizujący się w prawie filmowym pomoże uniknąć nieścisłości i zadba o kompleksowe due diligence.
Nie ignoruj dokumentacji Chain of Title
Jeśli chcesz zwiększyć szanse na sukces swojej produkcji, zminimalizować ryzyko roszczeń i przyciągnąć solidnych dystrybutorów, upewnij się, że wszystkie elementy filmu są objęte poprawną dokumentacją prawną.
Potrzebujesz pomocy w zakresie prawa autorskiego i wsparcia przy tworzeniu lub weryfikacji „Chain of Title”? Zapraszamy do współpracy.
