Mienie ruchome nie podlegało reformie rolnej

Abstrahując od kwestii konstytucyjności Dekretu o przeprowadzeniu reformy rolnej (reforma rolna 1944), wskazać należy, że jego działaniem nie było objęte mienie ruchome znajdujące się w pałacach i budynkach mieszkalnych.

Dokonując literalnej wykładni par. 11 rozporządzenia do ww. dekretu, stwierdzić należy, że przejęciu od właścicieli ziemskich nie podlegają jedynie: przedmioty służące do osobistego użytku właściciela przejmowanego majątku, członków jego rodziny, jak np. ubrania, obuwia, pościel, biżuteria, meble, naczynia kuchenne itp. nie mające związku z prowadzeniem gospodarstwa rolnego oraz jeżeli nie posiadają wartości naukowej, artystycznej lub muzealnej, zapasy artykułów spiżarni domowej, zwierzęta i ptaki pokojowe.

Jednakże podkreślenia wymaga, że dekret nie zawiera upoważnienia dla Ministra Rolnictwa i Reform Rolnych do uregulowania w rozporządzeniu kwestii dotyczących przejęcia ruchomości znajdujących się w nacjonalizowanych majątkach, poza inwentarzem żywym i martwym. Nadto nigdzie w dekrecie nie ma postanowień dotyczących przejęcia ruchomości i wyposażenia przejmowanych na własność Państwa nieruchomości i budynków mieszkalnych. Tym samym brak jest podstaw prawnych do przyjęcia, że ww. ruchomości podlegały przejęciu wraz z nieruchomościami ziemskimi, skoro przepisy dekretu nie wywłaszczyły właścicieli przejmowanych nieruchomości ziemskich z całego ich majątku. Tym samym uznać należy, że par. 11 rozporządzenia precyzujący jakie tylko ruchomości, przedmioty osobistego użytku i elementy wyposażenia domu nie podlegają przejęciu – jako wydany bez upoważnienia ustawodawcy i wykraczający poza cele i zakres przedmiotowy powołanego dekretu – nie może stanowić podstawy prawnej nacjonalizacji rzeczy ruchomych w nim niewymienionych. W szczególności chodzi tutaj o dzieła sztuki, meble, kolekcje porcelany, zbiory filatelistyczne. Tym samym rzeczy te wbrew treści par. 11 nie przechodziły na własność Państwa. Niniejszy pogląd znajduje potwierdzenie w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego i Trybunału Konstytucyjnego.

Adwokat

Maciej Obrebski

MOŻE CIĘ ZAINTERESOWAĆ

WARTO PRZECZYTAĆ

Zobacz nasze specjalizacje

Specjalizacje

Jak możemy
Ci pomóc?

Wypełnij formularz kontaktowy lub skontaktuj się z nami osobiście: