Bliższej analizy wymaga to pojęcie w rozumieniu przepisów wymienionych w art. 2 ustawy z dnia 8 lipca 2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (dalej również jako: „Ustawa”) w brzmieniu nadanym jej przez ustawę z dnia 12 grudnia 2013 r. o zmianie ustawy o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz. U. z 2014 r. poz. 195).
Zgodnie z obowiązującą treścią Ustawy prawo do rekompensaty przysługuje właścicielowi nieruchomości pozostawionych poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jeżeli między innymi był on w dniu 1 września 1939 r. obywatelem polskim i miał miejsce zamieszkania na byłym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w rozumieniu przepisów art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz.U. Nr 101, poz. 580) lub art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz.U. z 1932 r. Nr 112, poz. 934), lub § 3-10 rozporządzenia Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 23 maja 1934 r. wydanego w porozumieniu z Ministrem Skarbu co do § 2 ust. 3-5, z Ministrem Spraw Wojskowych co do §§ 20, 21, 22, 24 ust. 3, § 49 ust. 1 i 2, § 55 i § 56 oraz z Ministrem Spraw Zagranicznych co do § 18 ust. 1 i 2, § 51 i § 55, o meldunkach i księgach ludności (Dz.U. Nr 54, poz. 489).
Pierwszy z tych przepisów, tj. art. 3 ustawy z dnia 2 sierpnia 1926 r. o prawie właściwym dla stosunków prywatnych wewnętrznych (Dz.U. Nr 101, poz. 580), stanowi, że miejscem zamieszkania jest miejsce na obszarze Polski, gdzie obywatel polski mieszka z zamiarem stałego pobytu. Kolejne zdanie wskazuje, że jeżeli ma kilka miejsc zamieszkania, – właściwe jest prawo miejsca, w którym skupia się główny i przeważający zakres jego działalności.
Podobną treść zawiera drugi z wymienionych w art. 2 Ustawy przepisów, tj. art. 24 Kodeksu Postępowania Cywilnego (Dz.U. z 1932 r. Nr 112, poz. 934), gdyż przewiduje on, że miejscem zamieszkania jest miejscowość, w której pozwany przebywa z zamiarem stałego pobytu. Lecz i w tym przypadku przepis ten przewiduje, że jeżeli pozwany ma zamieszkanie w kilku miejscach, powód może wytoczyć powództwo według któregokolwiek z tych miejsc (§ 2).
Jak wynika z powyższego, wspólnym elementem obu definicji jest ujmowanie miejsca zamieszkania jako miejscowości, w której dana osoba przebywa z zamiarem stałego pobytu. Niemniej, również wspólne dla obu regulacji jest również i to, że możliwe jest posiadanie miejsca zamieszkania w kilku miejscach. Powyższe prowadzi do zasadniczej konkluzji, że rozpatrując sprawę miejsca zamieszkania, należy przede wszystkim porzucić schemat pojęciowy obowiązujący na gruncie obecnego uregulowania instytucji prawnej miejsca zamieszkania osoby fizycznej z art. 25 oraz art. 28 obecnego Kodeksu cywilnego z 1964 r. Konstrukcja ta ściśle zakłada możliwość istnienia w jednym czasie tylko jednego miejsca zamieszkania osoby fizycznej, rozumianego jako miejscowość, w której dana osoba przebywa z równocześnie towarzyszącym przebywaniu zamiarem stałego
Podkreślenia wymaga, że w praktyce wymaga się wykazania wielości miejsc zamieszkania, co nastręcza problemów zarówno dowodowych, jak i interpretacyjnych. Organy rozpoznające wnioski stoją zazwyczaj na stanowisku, że każde z tych miejsc musi nosić cechy niemal równorzędnego miejsca zamieszkania. Nie jest tym samym wystarczające przebywanie w danym miejscu jedynie okresowo, np. w związku z wakacyjnym odpoczynkiem. Co więcej, aktualnie obowiązująca treść przepisu wymaga, aby przedwojenny właściciel majątku mieszkał między innymi także na byłym terytorium RP. Istotnym jest, że osoba ta nie mogła już przebywać na Kresach w dniu 1 września 1939 roku. W przeciwnym bowiem razie wniosek złożony na podstawie znowelizowanej Ustawy należałoby uznać za spóźniony. Podobnie należy uznać wniosek za spóźniony, jeśli właściciel nie miał innego poza Kresami miejsca zamieszkania. Innymi słowy, najbardziej pożądanym modelem życia przedwojennego właściciela jest ciągła migracja pomiędzy wieloma jego miejscami zamieszkania. Podkreślenia jednak wymaga, że w przedmiotowej kwestii brak jest orzecznictwa, a powyższe twierdzenia wynikają ze stosunkowo spójnych stanowisk poszczególnych
Innym problemem jest natomiast wykazanie tych miejsc zamieszkania w sensie dowodowym. Niestety niewystarczające są w tym przypadku zeznania świadków, którzy potwierdzą zamieszkiwanie w poszczególnych miejscach. Organy wymagają przedłożenia dokumentów. Mogą to być w szczególności przedwojenne księgi meldunkowe, pisma urzędowe adresowane na dany adres. Najczęściej tego rodzaju dokumenty są możliwe do odnalezienia w wyniku wnikliwych kwerend archiwalnych.
